Vezirlerin hâricinde halîfenin en büyük yardımcıları “emirler’’ sınıfıdır. “Emâret’’ veyâ “ velâyet’’ ismi verilen bu “vâlilik’’ sınıfı da ikiye ayrılır.“
1- Emâre-i âmme.
2- Emâret-i hâssa.’’
Eyâletlerin idâresini üslenen vâlilere “ Emâre-i âmme’’ denir. Eyâlet vâlileri de aynen vüzerât-ı tefvîz gibi şu şartları taşırlar.
1- Hür olmak.
2- Müslim olmak.
3- Müctehid olmak.
4- Harb ve haraç işlerinde bilgili olmak.’’
Eyâlet vâlileri kendi hudutları içinde halîfe nâmına şu yedi vazifeyi yaparlar:
1- Askerî işleri düzenlemek
2- Ahkâm-ı şer’îyyeye bakmak, kadı ve idârecileri tâyin etmek
3- Müslümanlardan zekâtı,zimmîlerden cizyeyi toplamak ve hak sâhiplerine dağıtmak,
4- Dini muhâfaza etmek ve bid’atlara müsaade etmemek.
5- Şer’î hadleri icrâ etmek.
6- Cum’a ve cemaat namazlarını bizzat kıldırmak veyâ kıldıracak vazîfeli tâyin etmek.
7- Eyâletteki Müslümanların haccı eâlarını kolaylaştırmak.’’
Eğer eyâleti düşman sınırında ise,halîfenin emir ve müsâadesini alarak cihâd eder, ganimetleri paylaştırır.
Kaynak:Tahşiye yayınları;Münâzarat risâlesi ve şerhi